دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، مجتمع آموزش عالی زبان، ادبیات و فرهنگ‌شناسی، جامعةالمصطفی العالمیه، قم، ایران
10.22034/alls.2022.7262
چکیده
قرآن کریم گاه موصول واحدی برای چند صله به‌کار می‌گیرد، همانند «الَّذِینَ کَفَرُوا وَکَذَّبُوا» و گاه نیز موصول را با حرف عاطفه تکرار می‌کند به‌مانند «الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا». دقیق‌بودن، اعجاز بیانی و الهی‌بودن زبان قرآن، اقتضا می‌کند که در پس هریک از این دو شیوه، معنایی خاص نهفته باشد. برخی مفسران در برداشت‌های تفسیری خود بین این دو روش فرقی نمی‌گذارند. برخی دیگر نیز گاه بین این اسلوب‌ها گسست می‌افکنند؛ بدین‌ترتیب مفسران در استظهارات تفسیری‌شان، نتوانسته‌اند تفاوت این دو اسلوب را به‌مثابه قاعده‌ای ثابت و فراگیر به‌کار ببندند. مسئله‌ای که در اینجا رخ می‌نماید این است که چگونه می‌توان معنای این اسلوب‌ها را به قاعده‌ای عام تبدیل کرد که بر همه آیات قرآن انطباق‌پذیر باشد. این مقاله به دنبال اثبات این فرضیه است که شیوه نخست (عدم تکرار موصول) همیشه بر وحدت ذات، و شیوه دوم (تکرار موصول با حرف عطف) همیشه بر تعدد و تغایر ذات دلالت می‌کند؛ البته قاعده‌انگاری این دو دلالت، با مشکلاتی روبه‌رو است که این مقاله با رویکرد بینارشته‌ای و با بهره‌جستن از روش تفسیری ـ بلاغی این مشکلات را برطرف، و از قاعده‌انگاری این دلالت دفاع کرده است. این پژوهش با هدف ضابطه‌بخشی به فرایند اسلوب‌های موصولی قرآن کریم و با روش کتابخانه‌ای به انجام رسیده است.
عشایری منفرد, محمد . (1402). مفهوم‌شناسی اسلوب تکرار و عدم تکرار موصول اسمی در قرآن کریم. مطالعات زبان و ادبیات عربی, 1(1), 5-20. doi: 10.22034/alls.2022.7262
MLA
عشایری منفرد, محمد . "مفهوم‌شناسی اسلوب تکرار و عدم تکرار موصول اسمی در قرآن کریم", مطالعات زبان و ادبیات عربی, 1, 1, 1402, 5-20. doi: 10.22034/alls.2022.7262
HARVARD
عشایری منفرد, محمد. (1402). 'مفهوم‌شناسی اسلوب تکرار و عدم تکرار موصول اسمی در قرآن کریم', مطالعات زبان و ادبیات عربی, 1(1), pp. 5-20. doi: 10.22034/alls.2022.7262
CHICAGO
محمد عشایری منفرد, "مفهوم‌شناسی اسلوب تکرار و عدم تکرار موصول اسمی در قرآن کریم," مطالعات زبان و ادبیات عربی, 1 1 (1402): 5-20, doi: 10.22034/alls.2022.7262
VANCOUVER
عشایری منفرد, محمد. مفهوم‌شناسی اسلوب تکرار و عدم تکرار موصول اسمی در قرآن کریم. مطالعات زبان و ادبیات عربی, 1402; 1(1): 5-20. doi: 10.22034/alls.2022.7262
)