اغراض تقدّم «مفعول‌به» بر عامل در قرآن کریم

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

1 دانش پژوه سطح سه حوزه علمیه قم، قم، ایران.

2 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم، ایران.

10.22034/alls.2024.18296.1086

چکیده

بررسی و کشف اغراض تقدّم «مفعول‌به» بر عامل در قرآن، به دلیل اهمیت آن در کشف معنای کلام و درک ظرایف بیانی، همواره مورد توجه ادیبان و مفسّران بوده است. از دیدگاه ایشان، اغراض این تقدیم در دو نوع لفظی (رعایت وزن و فواصل) و معنوی (حصر، اهتمام و...) به نحوی غیرقابل تفکیک منحصر می‌شود. آگاهی از اغراض معنوی و لفظی تقدّم «مفعول‌به» به عنوان یکی از رایج‌ترین تقدّم‌ها در کلام پروردگار حکیم، نقش مهمی در فهم آیات، علم تفسیر و دیگر علوم اسلامی ایفا می‌کند. با بررسی اغراض تقدیم «مفعول‌به» از دیدگاه ادیبان و مفسّران و تحلیل مفهومی آن‌ها، و نیز با پذیرش امکان وجود غرض لفظی صرف برای تقدیم «مفعول‌به» در کلام بلیغان عرب و قرآن، ادعای وقوع آن را در خصوص قرآن کریم نپذیرفتیم و شواهدی که بر این ادعا اقامه شده‌اند را مورد خدشه قرار دادیم. روش پژوهش در این مقاله، روش کتابخانه‌ای با رویکرد توصیفی-تحلیلی است.
 

کلیدواژه‌ها